چنانچه کاشت زیره سیاه به شکل مخلوط با زیره یک ساله انجام پذیرد، می توان با مخلوط کردن بذر های این گیاه (حتی الامکان باید سعی نمود که وزن هزار دانه از هر دو گیاه به هم نزدیک باشد)، آنها را به صورت ردیفی کشت کرد.
پس از کاشت، انجام غلتکی سبک، بستر سطحی خاک را تراکم می بخشد.
مراقبت و نگهداری
آماده سازی خاک و افزودن مواد و عناصر مورد نیاز گیاه به خاک در فصل پاییز و همچنین مبارزه شیمیایی و مکانیکی با علف های هرز در سانتیمتر اول رویش، ضروری است. در سال رویش، باید بین ردیف ها را کولتیواتور زد تا عمل تهویه خاک به سهولت انجام گیرد و بقایای علف هرز نیز از بین برود.
در سال دوم رویش، مبارزه شیمیایی با علف های هرز و همچنین مبارزه با آفات و بیماریهای این گیاه، ضرورت دارد. در فصل بهار سال دوم نیز باید بین ردیف ها را کولتیواتور زد تا تهویه خاک با سهولت بیشتری انجام گیرد. کولتیواتور، نقش موثری در افزایش عملکرد دارد.
در صورتی که زیره سیاه به صورت مخلوط با گیاهان یک ساله دیگر کشت شده باشد، پس از برداشت این گیاهان، باید بین ردیف ها را کولتیواتور زد.
قبل یا بعد از کاشت و قبل از رویش بذر، می توان از علف کش مرکازین، به مقدار 4 تا 5 کیلو گرم در هکتار استفاده کرد. .قتی ارتفاع گیاهان به 10 تا 20 سانتی متر رسید، می توان از علف کش آفالون به مقدار 1 تا 2 کیلو گرم در هکتار استفاده نمود.
در صورت کشت مخلوط با شوید، برای مبارزه با علف های هرز قبل از کاشت، می توان از علف کش مالوران به مقدار 3 تا4 کیلو گرم در هکتار استفاده کرد.
در سال دوم رویش در بهار (اوایل فروردین)، می توان استفاده از علف کش ها را تکرار نمود. علف کش مناسب در این مرحله، آفالون به مقدار 1 تا 2 کیلو گرم در هکتار است. در سال دوم رویش، باید مواد و عناصر غذایی مورد نیاز گیاه را به خاک اضافه کرد.
در سال اول رویش، ممکن است اندام هوایی یا حتی ریشه گیاهان به وسیله پرندگان و یا بعضی حیوانات وحشی آسیب ببیند. چنانچه آسیب شدید باشد، سبب از بین رفتن محصول خواهد شد. از آنجا که برگ ها و ساقه های جوان این گیاه برای بسیاری از پرندگان خوش خوراک است، پرندگان زیادی در طول رویش گیاه به طرف پیکر رویشی زیره های سیاه جلب می شوند و آز آنها تغذیه می کنند. چنانچه پس از استفاده پرندگان جوانه های برگ زا روی گیاه باقی بماند، گیاه می تواند به حیات خود ادامه دهد، ولی چنانچه پرندگان حتی از جوانه های رویشی آن استفاده کنند، گیاهان خشک خواهند شد.
زیره سیاه ممکن است در طول رویش، به برخی از بیماری های قارچی نظیر سفیدک سطحی یا پودری چتریان مبتلا شود. قارچ عامل سفیدک روی تیره چتریان، به صورت لکه های سفید در ساقه و برگ ظاهر می شود. این قارچ اواخر فصل با فاسد کردن سلول ها، لکه های قهوه ای رنگ ایجاد می کند. از بیماری های دیگری که ممکن است خسارت سنگین به محصول زیره سیاه وارد آورد، می توان از سفیدک دروغی نام برد.
از قارچ کش فوندازول 1/0 درصد و یا کاراتان 1/ درصد و قارچ کش های مناسب دیگر، بر ضد این بیماری می توان استفاده نمود.
از آفات مهم زیره سیاه می توان از کنه، متعلق به خانواده اریوفیده، یاد کرد. این کنه نه تنها سبب پیچیدگی و تغییر شکل برگ ها می شود و خسارت سنگینی به محصول وارد می آورد، بلکه ناقلین بیماری های ویروسی نیز می باشد. در طول رویش، بر ضد این آفت می توان از آفت کش های مناسب استفاده کرد. در مرحله گلدهی، آفت کش ها را باید در شب که جمعیت زنبور های عسل به کمترین تعداد می رسد استفاده نمود.
از آفات دیگر، می توان از نوعی شب پره متعلق به زیر خانواده دپرسارلینا نام برد. افراد نابالغ (لاروها) به طور دسته جمعی در حالی که تار می تنند از این گیاه تغذیه می کنند و در پایان سیکل زندگی به داخل ساقه می روند و در همان جا شفیره می بندند. شب پره بالغ در پایان تابستان ظاهر می شود و زمستان را رد پناهگاه ها می گذراند.
چنانچه گیاهان در مرحله گلدهی به این افت الوده شوند، این آلودگی سبب تغییر شکل گل ها و در نتیجه ضعیف ماندن چتر ها می شود و عملکرد به طور چشمگیریکاهش می یابد. در مرحله لاروی، می توان از حشره کش های مناسبی نظیر فوسدرین و بی – آی 58 به صورت طعمه یا محلول پاشی استفاده نمود. استعمال آنها را 8 تا 10 روز پس از اولین استفاده می توان تکرار کرد.
سس یکی از علف های هرز انگلی است که ممکن است در طول رویش زیره سیاه خسارت هایی را به محصول وارد نماید. رگلون، علف کش مناسبی برای مبارزه با سس می باشد.
هنگام برداشت محصول، باید دقت نمود که بذر های بعضی گیاهان سمی نظیر بذر البنج، تاتوره و شوکران کبیر با زیره سیاه مخلوط نشوند، زیرا جدا کردن آنها از زیره سیاه یا غیر ممکن است یا مشکل و کار زیادی را می طلبد.
برداشت محصول
برداشت محصول در سطوح کوچک، با دست امکان پذیر است. ولی در سطوح وسیع کشت، برداشت محصول تنها با استفاده از ماشین میسر خواهد بود. برداشت محصول گیاهان دو ساله، در دو مرحله صورت می گیرد:
مرحله اول: از بدو تشکیل میوه شروع می شود (از اوایل مرداد میوه ها می رسند). در این مرحله، ساقه های گلدار را با ماشین مخصوص برداشت جدا می کنند و آنها را 5 تا 6 روز روی زمین قرار می دهند. در مرحله دوم، برداشت نهایی انجام می گیرد. صبح زود یا بعد از ظهر، زمان مناسبی برای برداشت محصول در مرحله دوم است. چنانچه هوا بارانی و نامساعد باشد، نمی توان محصول را در دو مرحله برداشت کرد، زیرا ممکن است هنگامی که گیاهان روی زمین قرار دارند بر اثر بارندگی یا عوامل نا مساعد جوی، خسارت های سنگینی به محصول وارد شود. از این رو، برداشت یک مرحله ای محصول، مناسب تر است.
پس از برداشت، دانه ها را خشک می کنند. برای این عمل، می توان از خشکن های الکتریکی و یا از هوای آزاد استفاده نمود. بذر ها را پس از خشک کردن، تمیز و بسته بندی می کنند. چنانچه بذر ها خوب خشک نشده باشند، به سهولت به عوامل بیماری زای قارچی آلوده می شوند و به اصطلاح کپک می زنند و غیر قابل استفاده و گاهی سمی می شوند.
چون بذر های گیاهان یک ساله پس از رسیدن به سرعت به اطراف پراکنده می شوند، توصیه می شوند برداشت محصول در یک مرحله انجام گیرد.
عملکرد زیره سیاه بسیار متفاوت است و به شرایط آب و هوایی و همچنین نحوه مراقبت و نگه اری از گیاهان در طول رویش بستگی دارد. عملکرد زیره دو ساله در مجارستان 5/0 تا 1 تن در هکتار، در هلند 3/1 تا 5/1 تن در هکتار و در روسیه 7/1 تا 9/1 تن در هکتار است.
عملکرد زیره یک ساله، 1 تا 6/1 تن در هکتار گزارش شده است.
- << Indietro
- Avanti