چنانچه بابونه در خاکهای سنگین رسی یا نیمه رسی کشت شود تا یک سال به افزودن کودهای حیوانی یا شیمیایی نیازی نخواهد بود . در چنین شرایطی عملکرد گل مناسب است . ولی ، از سالهای دوم به بعد باید به کوددهی زمین اقدام نمود .
افزودن 20 تا 30 کیلوگرم در هکتار ازت و 20 تا 30 کیلوگرم در هکتار اکسیدفسفر به خاکهای تهی از مواد و عناصر غذایی نتایج مطلوبی در افزایش عملکرد گل خواهد داشت .
چنانچه خاک تهی از پتاس باشد توصیه می شود با توجه به کمبود این عنصر مقادیر مناسبی اکسید پتاس به خاک اضافه شود .
افزودن مقادیر مناسب مواد و عناصر غذایی به خاکهای شنی نقش عمده ای در افزایش عملکرد گل دارد . افزودن 40 تا 60 کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر قبل از کات به خاکهایی با ((پی اچ)) خنثی و غیر حاصلخیز سبب افزایش عملکرد گل می شود . افزودن 30 تا 40 کیلوگرم در هکتار ازت در فصل بهار به صورت سرک نتایج مطلوبی در افزایش عملکرد گل دارد .
چنانچه بابونه به صورت یک کشته تکثیر شود سه سال بعد از کاشت ، مواد غذایی موجود در خاک کاهش می یابد . از این رو افزودن مقادیر مورد نیاز مواد غذایی به خصوص پتاسیم و فسفر به خاک ضرورت دارد .
در کشت پاییزه افزودن مقادیر مناسبی ازت در فصل پاییز نقش عمده ای در رویش برگهای طوقه ای (پنجه زنی) دارد . در تکثیر یک کشته از سال دوم قبل از رویش گیاه افزودن 60 تا 70 کیلوگرم در هکتار ازت نقش عمده ای در افزایش عملکرد گل و اسانس آن دارد . در فصل بهار افزودن 40 تا 60 کیلوگرم در هکتار ازت به زمینهایی که بابونه کشت می شود ضروری است .
بابونه اگرچه سرمای زمستان را تحمل می کند ، ولی سرمازدگی در فصل بهار (فروردین-اردی بهشت) صدمه های زیادی به محصول وارد می کند . گیاهانی که در فصل بهار دچار سرمازدگی می شوند نه تنها برگهایشان زرد و رشد گیاه متوقف می شود بلکه عملکرد محصول گل به طور چشمگیری کاهش می یابد . در چنین مواقعی افزودن 30 تا 40 کیلوگرم در هکتار ازت در اواخر اردی بهشت نقش موثری در کاهش خسارت دارد .
آماده سازی خاک
پس از برداشت گیاهان قبل (گیاهانی که با بابونه به تناوب کشت شده اند) باید زمین را برای کشت بابونه آماده کرد . انجام شخم در زمینهایی که بابونه کشت می شود مناسب نیست مگر در مواقع ضروری . پس از شکستن سله ها و خرد کردن کلوخها و تسطیح زمین ، بستر را برای کاشت بذر آماده می کنند .
تاریخ و فواصل کاشت
زمان مناسب برای کشت پاییزه نیمه دوم شهریور و برای کشت بهاره نیمه دوم اسفند است . زمان کاشت نقش عمده ای در عملکرد گل بابونه دارد. در کشت پاییزه و بهاره بذرها در ردیفهایی به فاصله 12 تا 15 سانتی متر در زمین اصلی کشت می شوند .
در سال اول کاشت برای هر هکتار زمین به 3 تا 5/4 کیلوگرم بذر با کیفیت مطلوب نیاز است . چنانچه بابونه به صورت یک کشته تکثیر شود از سال دوم به بعد باید از مقادیر کمتری بذر استفاده کرد . زیرا پس از برداشت گل بر اثر ریزش بذرها و رویش آنها باید به کاشت بذرها در نقاطی اقدام نمود که گیاهان تراکم کمتری دارند .
در کشت غیر مستقیم اواخر مهر زمان مناسبی برای کشت بذر در خزانه هوای آزاد است . نشلءها 4 تا 6 هفته بعد (اواخر آبان تا اوایل آذر) آماده انتقال به زمین اصلی می شوند . فضای 30 تا 40 سانتی متر مربع برای هر بوته در زمین اصلی سبب تولید حداکثر مقدار محصول گل و اسانس می شود . در کشت غیرمستقیم برای هر هکتار زمین به 5/0 تا 8/0 کیلوگرم بذر نیاز می باشد .
روش کاشت
کشت بابونه توسط بذر انجام می گیرد . در کشت مستقیم اعم از کشت بهاره یا پاییزه پس از آبیاری زمین به کاشت ردیفی بابونه اقدام می شود . از آن جا که نور نقش عمده ای در جوانه زنی بذر دارد بذرها را باید به صورت سطحی در زمین کشت کرد . پس از کاشت غلتک مناسبی باید زده شود و از به کار بردن وسایلی که سبب به هم خوردن نظم ردیفها و پراکنده شدن بذرهای کشت شده شود باید پرهیز کرد .
در بعضی کشورها تکثیر بابونه به صورت یک کشته انجام می گیرد . این روش از آن جهت مناسب است که بذرها پس از رسیدن ریزش کرده و با بارندگیهای پاییز سبز می شوند . در تکثیر یک کشته ، قسمتهایی از زمین که گیاهان تراکم کمتری دارند باید کشت شود .
در کشت غیر مستقیم در زمان مناسب بذرها را در خزانه ای که بستر آن به همین منظور آماده شده باید کشت کرد . پس از کاشت سطحی بذر ، به منظور ایجاد تراکم در بستر سطحی خاک غلتک مناسبی باید زده شود . در زمان مناسب نشاءها را به زمین اصلی منتقل و زمین را بلافاصله آبیاری می کنند . از آن جا که کشت غیر مستقیم بابونه هزینه زیادی را صرف را صرف می کند از این روش به ندرت استفاده می شود مگر در مواقع ضروری .
مراقبت و نگهداری
برای مبارزه با علفهای هرز بابونه از علف کش مالوران به مقدار سه تا چهار کیلوگرم در هکتار به صورت محلول پاشی می توان استفاده کرد . زمان مناسب برای استفاده از این علف کش اواسط فروردین ماه است . این علف کش تاثیر سویی بر گیاه بابونه ندارد و میتوان تا مرحله دو تا سه برگی از آن استفاده نمود .
تا قبل از به ساقه رفتن بابونه از علف کش سیس 67 پروپ به مقدار 8/1 تا 2 کیلوگرم در هکتار می توان استفاده کرد. تا قبل از به گل رفتن بابونه می توان از علف کش آفالون به مقدار سه تا چهار کیلوگرم در هکتار استفاده کرد . اگرچه استفاده از این علف کش برای بابونه مضر نیست ولی گلدهی را به تاخیر می اندازد .
در تکثیر یک کشته چنانچه علفهای هرز به علف کشهای مذکور مقاوم شده باشند می توان از علف کش فوسیلاد به مقدار 2/1 تا 2 لیتر در هکتار به صورت محلول پاشی استفاده نمود .
برای تسریع در رشد و نمو و افزایش عملکرد گل توصیه می شود از علف کش و محلولهای غذایی (مانند محلول 4/0 درصد واکسال) به صورت مخلوط استفاده کرد .
پس از اولین برداشت گل ، کاربرد محلولهای غذایی در تشکیل مجدد گل بسیار موثر است . اگرچه بابونه کم و بیش به کم آبی مقاوم است ولی در مواقعی که هوا برای مدتی خشک باشد و بارندگی کافی نباشد باید به آبیاری گیاهان اقدام نمود .
برداشت محصول
زمان مناسب برای برداشت گل هنگامی است که گلها کاملا باز شده باشند . گلها را باید حداکثر به همراه پنج سانتی متر از دمگل برداشت کرد . برداشت گل به همراه مقدار بیشتری دمگل سبب کاهش کیفیت اسانس می شود .
برداشت به موقع گلها بسیار مهم است و نقش موثری در کمیت و کیفیت اسانس آن دارد . اگر گلها زودتر یا دیرتر از موعد مقرر برداشت شوند در کاهش کیفیت مواد موثره نقش موثری دارند . اسانس از بدو تشکیل غنچه در گلها تشکیل می شود و تا باز شدن گلها به تدریج بر مقدار آن اضافه می شود . گلها هنگامی که کاملا باز می شوند (گلچه های سفیدرنگ زبانه ای به صورت افقی قرار می گیرند ) از بیشترین مقدار اسانس برخوردارند . پس از این مرحله از مقدار اسانس و کامازولن به تدریج کاسته می شود .
مقدار اسانس گلها در ساعات مختلف شبانه روز متفاوت است . ظهر هنگام تابش آفتاب ، گلها از بیشترین مقدار اسانس برخوردار می شوند . برداشت گلها در روزهای ابری و سرد مناسب نیست و در این شرایط از مقدار اسانس گلها و کامازولن آن کاسته می شود .
برداشت گلها توسط کارگر هزینه زیادی را در بر دارد و تنها در سطوح کوچک کشت می توان با کارگر محصول را برداشت کرد . ولی در مقیاس وسیع کشت ، برداشت تنها با ماشینهای برداشت گل بابونه امکان پذیر است .
گلهایی که با دست برداشت می شوند . در مقایسه با گلهای برداشت شده توسط ماشین کیفیت مناسبتری دارند .
گلها را پس از برداشت بلافاصله باید خشک کرد . تاخیر در خشک کردن گلها سبب تغییر رنگ آنها و کاهش کمیت و کیفیت اسانس آن می گردد . چنانچه پس از برداشت گلها ، امکان خشک کردن آنها نباشد ، یا اگر وسیله برای انتقال آنها به کارخانه برای خشک کردن موجود نباشد ، آنها را حتی برای مدت کوتاهی نباید نگهداری کرد . در این شرایط گلها را باید در سایه پهن نمود تا از رطوبت آنها کاسته شود . هر چند می توان آنها را در هوای آزاد خشک کرد ولی استفاده از خشک کنهای الکتریکی برای خشک کردن آنها نتایج مطلوبی را به همراه دارد . گلهای خشک شده توسط خشک کنهای الکتریکی از رنگ مطلوبتری برخوردار می شوند . درجه حرارت مناسب برای خشک کردن گلها با استفاده از خشک کنهای الکتریکی 40 تا 60 درجه سانتی گراد است .
پس از خشک شدن گلها را باید آنها را از ساقه و سایر اندامهای نامناسب پاک کرد .
عملکرد گل به شدت به شرایط اقلیمی محل رویش ، روش کشت و روش برداشت گل بستگی دارد .
عملکرد گل بابونه تازه 5/0 تا 2 تن در هکتار است که پس از خشک شدن ، 1/0 تا 4/0 تن گل خشک به دست می آید .
جمع آوری بذر
زمان مناسب برای برداشت بذر هنگامی است که گلچه های زبانه ای از حالت افقی خارج شده و به صورت عمودی (به طرف پایین) درآیند . در این مرحله رنگ گلچه های لوله ای قهوه ای تیره می شود . جمع آوری بذر زودتر از زمان مذکور مناسب نیست زیرا قوه رویشی بذرها به شدت کاهش می یابد . چنانچه بذرها با تاخیر برداشت شوند عملکرد بذر به شدت کاهش می یابد . زیرا ، با کوچکترین ضربه یا وزش باد بذرها به اطراف ریزش می کنند . پس از برداشت بذر ، آنها را باید تمیز و در مکان مناسب نگهداری کرد .
مقدار عملکرد بذر 30 تا 150 کیلوگرم در هکتار است .
- << Indietro
- Avanti